Τα περισσότερα συστήματα franchise έχουν ορίσει κάποιες αμοιβές τις οποίες ο κάθε franchisee καλείται να πληρώσει στον franchisor, οπότε πριν μιλήσουμε συγκεκριμένα για τα royalties, πρέπει να ξεκαθαρίσουμε τι είναι αυτές οι αμοιβές και γιατί έχουν ορισθεί.
Αν και κάθε σύστημα franchise διαφέρει ως προς το ποσό που χρεώνει, οι franchisees γνωρίζουν ότι θα πρέπει να πληρώσουν για κάποιες ή για όλες τις ακόλουθες υπηρεσίες: εκπαίδευση (αρχική και συνεχή), διαφήμιση (τοπική και πανελλαδική), συμβουλευτική υποστήριξη, software κ.λπ.
Σε αρκετές περιπτώσεις όλα αυτά τα κόστη συσσωρεύονται σ’ αυτό που ονομάζουμε royalties. Ωστόσο, θα πρέπει να αντιμετωπίζονται ως διοικητικές αμοιβές. Τα royalties αντικατοπτρίζουν συνήθως το συνεχές δικαίωμα του franchisee να χρησιμοποιεί το σύστημα και το brand του franchisor. Μπορείτε να συγκρίνετε τα royalties με τους δημοτικούς φόρους που πληρώνετε. Αν και σας ανήκει το σπίτι σας, είστε υποχρεωμένοι να πληρώνετε κάθε χρόνο ένα ποσό σε φόρους προκειμένου να απολαμβάνετε την καθαριότητα του πεζοδρομίου σας, αλλά και όλης της περιοχής.
Σε αντίθεση με εσάς, ο franchisor δεν έχει κάποιο εισόδημα το οποίο να προέρχεται κατευθείαν από τους πελάτες. Αναλογιστείτε το εξής: σε ένα φούρνο franchise, ο franchisor παρέχει δύο είδη συνταγών: τη συνταγή για το ψωμί, αλλά και τη συνταγή για την αποτελεσματική διαχείριση της επιχείρησης. Ο franchisee κερδίζει κάποια έσοδα πουλώντας προϊόντα παρασκευασμένα σύμφωνα με τη συνταγή που πήρε από τον franchisor και διοικώντας την επιχείρησή του σύμφωνα με το σύστημα λειτουργίας που του έχει προσφέρει ο franchisor. Ο franchisor, λοιπόν, με τη σειρά του κερδίζει το εισόδημά του λαμβάνοντας ένα ποσοστό από αυτά τα κέρδη.
Υπάρχουν αρκετοί τρόποι για να υπολογιστούν τα royalties και εισερχόμενοι σε κάποιο σύστημα franchise πρέπει να ζητήσετε να σας εξηγήσουν τη μέθοδο με βάση την οποία υπολογίζονται. Βέβαια, ο franchisor δεν είναι υποχρεωμένος να δικαιολογήσει πού θα επενδύσει αυτά τα έσοδα, αλλά είναι συνετό απ’ την πλευρά του να χρεώνει ως royalties λογικά ποσά – ανάλογα με το είδος της επιχείρησης και το εύρος των παρεχόμενων υπηρεσιών. Δεν είναι αυτονόητο ότι εφόσον πληρώνω royalties δεν είμαι υποχρεωμένος να επιβαρύνομαι για τις λοιπές υπηρεσίες που μου παρέχει ο franchisor, π.χ. εκπαίδευση, συντήρηση, υποστήριξη μηχανογραφικού συστήματος κ.λπ. Κάθε σύστημα έχει μια διαφορετική δομή όπου τα κέντρα κόστους/ κέρδους διαφοροποιούνται, αλλά και μεταβάλλονται διαχρονικά. Πριν επιλέξετε αναλύστε με ιδιαίτερη προσοχή το εύρος, τη φύση και την οικονομική διάσταση της συναλλαγής με τον franchisor. Μην ξεχνάτε: το «φθηνό» δεν είναι πάντα το «καλύτερο»!
